Analiz bir şeyi derinlemesine anlamak için başvurduğumuz yöntemlerden birisidir. İçinde bulunduğumuz ortamı, çevremizdeki nesneleri, zihnimizde dönüp duran düşünceleri, kalbimizden bize seslenen duyguları analiz edebiliriz. Günlük hayatta ilgilimizi çeken şeyleri analiz ederiz. Hoşlandığımız insanın davranışlarını veya ilgimizi çeken bir elektronik cihazı. Analize başvurduğumuz noktalardan biri de sıkıntılı durumlardır. Çoğu problemi ancak iyi analiz ederek çözebiliriz. Örneğin sürekli düşen dolap kapağını veya bozulan bir televizyonu.
Peki analiz nasıl çalışır?
Zihnimiz analize başvurduğunda, olguyu parçalardan oluşan bir bütün olarak görür. Bu bütünü makul parçalara ayırır. Örneğin hoşlandığımız kişinin davranışlarını analiz ederken, önce parçalara ayırırız; konuşması, yürüyüşü, oturuşu, kalkışı. Sonra her bir parçanın özelliklerine bakarız: Çok hızlı konuştuğunu ve sinirliyken sessizleştiğini, hassas davrandığında dik oturmaya başladığını fark ederiz. Sonra parçaların aralarındaki ilişkileri inceleriz. Davranışların aralarındaki sıralamayı ve koşullara göre değişimi inceleriz. Bu zihin cimlastiği bizi kimsenin farkında olmadığı bilgilere götürür.
Analiz bazı insanlar için hayli yorucudur, bazıları için de yaşamın olmazsa olmaz parçası. Analiz bazı insanlar için zihinlerini kurtaramadıkları bir hastalıktır, bazıları için de başarılarının altındaki en büyük yetenek.
